'Bitkisel ürünler masum değildir' uyarısı
Doç. Dr. Ebru Özdemir: 'Doğal olması, zararsız olduğu anlamına gelmez. Doğru bitkiden, etkin yöntemlerle hazırlanmış ürünler kullanılmalı.'
Son yıllarda doğal ve bitkisel ürünlere olan ilgi artarken, bu ürünlerin güvenilirliği de tartışma konusu haline geldi. Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ebru Özdemir, bitkisel ürünlerin her zaman güvenli olduğu algısının yanlış olduğunu belirterek vatandaşları bilinçli tüketim konusunda uyardı.
Özdemir, doğadan elde edilen bitkisel ürünlerin içeriğinde farklı kimyasal bileşikler bulunduğunu ve bunların bilinçsizce kullanılması halinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyledi. Özellikle internet üzerinden satılan denetimsiz ürünlere karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
Toksisite Testleri Hayati Önem Taşıyor
Farmasötik botanik ve farmakognozi alanında yapılan araştırmalara değinen Özdemir, bazı bitkilerin faydalı olduğu kadar toksik etkiler de barındırdığını ifade etti. Örneğin, “ölmez çiçek” olarak bilinen Helichrysum türlerinin hücrelere faydalı etkiler sağladığı ancak vücut için toksik olabildiğini belirtti. Ancak piyasadaki birçok bitkisel ürünün bu tür testlerden geçmediğini söyleyen Özdemir, uzun süre haricen kullanılan ürünlerin bile sistemik dolaşıma girerek toksik etkilere yol açabileceğini vurguladı.
Anadolu'nun tıbbi bitkiler açısından zengin bir coğrafya olduğunu belirten Özdemir, bu konuda yapılan etnobotanik araştırmaların önemine dikkat çekti. Tarihsel kaynaklara göre Anadolu'da tıbbi bitkiler hakkında en eski bilgilerin, I. yüzyılda Materia Medica adlı eserde yer aldığını belirtti. Doğru bitki türlerinin belirlenmesi ve herbaryum çalışmalarının, doğal ürün geliştirme sürecinin temel aşamaları olduğunu ifade eden Özdemir, bu alanda daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.