Türkiye'de intiharlar neden artıyor?
Son yıllarda Türkiye'de intihar oranları gözle görülür şekilde arttı. Ekonomik kriz, geçim sıkıntısı, işsizlik ve toplumsal baskılar bu artışın temel nedenleri arasında gösteriliyor.
Türkiye’de intihar vakalarında son yıllarda dikkat çeken bir artış yaşanıyor. Resmi verilere göre, 2017 yılında 3 bin 168 olan yıllık intihar sayısı, 2024 yılı itibarıyla 4 bin 460’a ulaştı. Bu artışla birlikte yüzbinde 3,94 olan intihar oranı da yüzbinde 5,22’ye yükseldi.
Uzmanlara göre bu yükselişte ekonomik krizlerin etkisi büyük. Özellikle 2024 yılında sadece geçim zorluğu nedeniyle intihar eden kişi sayısının 400'ü geçtiği belirtiliyor. Bu da bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 46’lık bir artış anlamına geliyor. Geçim sıkıntısının yanı sıra işsizlik, borçlanma ve sosyal güvenceden yoksunluk da risk faktörleri arasında yer alıyor.
İntiharların nedenleri arasında sadece ekonomik problemler değil; aynı zamanda psikolojik rahatsızlıklar, aile içi çatışmalar, toplumsal baskılar ve yalnızlık da bulunuyor. Sosyal bilimciler, bireylerin özellikle toplumsal kriz dönemlerinde kendilerini daha fazla yalnız ve çaresiz hissettiklerini, bu durumun da intihar riskini artırdığını ifade ediyor.
Öte yandan, intihar eden bireylerin çoğunluğunu erkeklerin oluşturduğu görülüyor. Toplumsal rollerin erkekler üzerindeki maddi ve duygusal baskıyı artırdığı, “geçindiren” olma sorumluluğunun bu baskıyı daha da pekiştirdiği belirtiliyor. Aynı zamanda pandemi döneminde uygulanan kapanmalar, sosyal izolasyon ve ruhsal destek hizmetlerine erişimde yaşanan zorluklar da bu süreci derinleştirdi.
Psikiyatri uzmanları, intihar girişiminde bulunan bireylerin çoğunun önceden çeşitli işaretler verdiğine dikkat çekiyor. Bu işaretlerin çevreleri tarafından ciddiye alınması gerektiği, erken müdahalenin hayat kurtarıcı olabileceği vurgulanıyor.
Uzmanlara göre intiharları önlemek için sadece bireysel değil, toplumsal düzeyde de önlemler alınması gerekiyor. Psikolojik destek mekanizmalarının güçlendirilmesi, sosyal yardım programlarının artırılması ve toplumsal farkındalığın yaygınlaştırılması bu sürecin yönetilmesinde büyük önem taşıyor.
Türkiye’de İntihar Verileri (2001–2024) – TÜİK Verilerine Göre
• 2001: İntihar vakası 2 584 – Kaba intihar hızı 3,97 yüz binde
• 2002: 2 301 vakayla kaba hız 3,49
• 2003: 2 705 vaka – Hız 4,05
• 2004: 2 707 vaka – Hız 4,00
• 2005: 2 703 vaka – Hız 3,95
• 2006: 2 829 vaka – Hız 4,08
• 2007: 2 793 vaka – Hız 3,98
• 2008: 2 816 vaka – Hız 3,96
• 2009: 2 898 vaka – Hız 4,02
• 2010: 2 933 vaka – Hız 4,01
• 2011: 2 677 vaka – Kaba hız 3,61
• 2012: 3 287 vaka – Hız 4,37
• 2013: 3 252 vaka – Hız 4,27
• 2014: 3 169 vaka – Hız 4,11
• 2015: 3 246 vaka – Hız 4,15
• 2016: 3 193 vaka – Hız 4,03
• 2017: 3 168 vaka – Hız 3,94
• 2018: 3 342 vaka – Hız ~4,11
• 2019: 3 406 vaka – Hız 4,12
• 2023: 4 089 vaka (kaba hız henüz açıklanmadı)
• 2024: 4 460 vaka – Kaba intihar hızı 5,22
