Aşırı termal su kullanımı Pamukkale'yi karartıyor!
Denizli'deki Pamukkale travertenleri, dünyaca ünlü bir doğal miras olarak her yıl binlerce turisti ağırlıyor. Doç. Dr. Özçelik, jeotermal su kullanımının sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğini ve Pamukkale'nin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması için adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Ancak, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan bu eşsiz güzellik, ciddi bir tehdit altındadır. Termal su kaynaklarının aşırı kullanımı, Pamukkale’nin kararmasına neden olma riski taşıyor. Jeotermal su debisi, 1993 yılında saniyede 450 litre iken, günümüzde sadece 150 litreye kadar düşmüştür. Bu, son 30 yılda su kaynaklarının debisinin üçte ikisi azaldığı anlamına geliyor. Uzmanlar, bu azalmanın sebepleri arasında jeotermal enerji üretim tesislerinin artışı, tarımsal sulama ve bölgedeki işletmelerin kontrolsüz su kullanımı gibi faktörlerin etkili olduğunu belirtiyor.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Su Kaynakları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, Pamukkale travertenlerinde yaptığı incelemeler sonucu, kuraklık ve kontrolsüz jeotermal kullanımının travertenlerin kararma riskini artırdığını ifade etti. Özçelik, Pamukkale’yi besleyen antik havuz kaynaklarında yaptıkları ölçümlere dayanarak, 2001 yılına ait verilerde debinin 250-300 litre saniye civarında olduğunu, şu anda ise 150 litre saniye seviyelerine düştüğünü söyledi.
Bölgedeki İşletmelerin Rolü
Özçelik, bölgedeki pansiyon, otel gibi işletmelerin aşırı jeotermal su kullanımlarının, travertenlerin korunmasını engellediğini vurguladı. Bu kontrolsüz kullanımın, suyun çekilmesine ve beyaz travertenlerin kaybolmasına yol açtığını belirtti. Pamukkale’nin gelecek nesillere aktarılması için jeotermal su kullanımının denetim altına alınması gerektiğini ifade etti.
Eğer bu durum devam ederse, Pamukkale’nin beyaz traverten alanlarının giderek azalması bekleniyor. Jandarma kaynağı, antik havuz kaynağı ve diğer kaynaklar, travertenleri besleyen ana su kaynaklarıdır. Bu sular, travertenlerin üstünden akarak beyaz rengini oluşturur. Ancak bu kaynaklar, artan insan faaliyetleri ve su kullanımına bağlı olarak tehdit altında.
