Akciğerlerin gizli düşmanı: Hava kirliliği sigara kadar tehlikeli
Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, sigara içmeyenlerde akciğer kanseri riskinin artmasında hava kirliliğinin önemli bir faktör olduğunu vurguladı.
Akciğer kanserinin başlıca nedeni sigara olarak bilinirken, son yıllarda sigara kullanmayan kişilerde akciğer kanseri görülme oranları dikkat çekici şekilde arttı. Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, sigara dışı risk faktörlerinin önem kazandığını belirterek, “Hava kirliliği, radon maruziyeti, kapalı alanlardaki kirleticiler ve genetik mutasyonlar gibi etkenler, sigara içmeyen bireylerde de kanser riskini artırıyor” dedi.
Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, akciğer kanserinin hem erkekler hem de kadınlarda kansere bağlı ölümlerde başı çektiğini ifade ederek, özellikle genç yaş gruplarında ve kadınlarda hastalığın beklenenden daha fazla görüldüğünü söyledi. Sigara içmeyen kişilerde vakaların yüzde 15-20’sinin hayat boyu sigara kullanmamış kişilerden oluştuğunu belirten Işık, hava kirliliği (PM2.5), radon gazı, pasif içicilik, genetik yatkınlık ve kapalı alan toksinlerinin risk faktörleri arasında yer aldığını aktardı.
Kadınlarda risk artışı ve adenokarsinom
Vaka analizlerine göre özellikle sigara içmeyen kadınlarda adenokarsinom alt tipinin daha sık görüldüğü gözlemlendi. Uzm. Dr. Işık, bunun hem hormonal faktörlerle hem de kadın akciğer dokusunun çevresel toksinlere karşı duyarlılığı ile ilişkili olabileceğini ifade etti. Ayrıca İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde yaşayan kadınların yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalmasının da riski artırdığına dikkat çekti.
Belirtiler çoğu zaman fark edilmiyor
Sigara içmeyen kişilerde akciğer kanserinin çoğunlukla sessiz ilerlediğini vurgulayan Uzm. Dr. Işık, geçmeyen öksürük, nefes darlığı, tekrarlayan enfeksiyonlar, göğüs ağrısı, ses kısıklığı ve açıklanamayan kilo kaybının ciddiye alınması gerektiğini söyledi. “Sigara içmeyen bireylerde kanser olasılığı düşük sanıldığı için tanı gecikebiliyor” dedi.
Hava kirliliğinden korunma önerileri
Uzm. Dr. Işık, hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemleri şu şekilde sıraladı:
HEPA filtreli hava temizleyicileri kullanmak,
Yoğun trafik saatlerinde dışarıda aktiviteyi azaltmak,
Evin düzenli şekilde havalandırılması,
Mutfak aspiratörlerinin aktif kullanılması,
Radon ölçümü yaptırmak.
Akciğer sağlığını korumak ve risk faktörlerini azaltmak, özellikle büyük şehirlerde yaşayan sigara içmeyen bireyler için hayati önem taşıyor.
